Η περιφέρεια της πόλης φτάνει τα 31.680 στρέμματα, ενώ ο πληθυσμός της αριθμεί 2.862 κατοίκους. Είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας Εύροιας, που κατέστρεψαν το 551 μ.Χ. οι Γότθοι του Τωτίλα. Πολιούχος Άγιος της πόλης είναι ο Αγ. Δονάτος.
Η Παραμυθιά ήταν μια μικρή βυζαντινή πόλη, κτισμένη το 1.000 π.Χ. Απλώνεται αμφιθεατρικά στο υψόμετρο των 350μ, στους πρόποδες του Γκορίλα (Γκορίλας, Γορίλας αλλά και Κουρίλας προέρχεται από το παλαιοσλαβικό Gor, που σημαίνει βουνό), ανάμεσα στους ποταμούς Αχέροντα, που πηγάζει από τα όρη του Σουλίου και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος κοντά στο χωριό Σπλάντζα, και του Καλαμά. Η οροσειρά Κορύλα (υψ. 1.658 μ) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης.
Στη δυτική πλευρά βρίσκονται οροσειρές που την χωρίζουν από την Ηγουμενίτσα, το Μαργαρίτι και άλλες περιοχές. Στα όρια της πόλης βρίσκεται ο ποταμός Κωκυτός, γνωστός από την μυθολογία σαν το ποτάμι που δημιουργήθηκε από τα δάκρυα των συγγενών των νεκρών, όταν ο Άδης οδηγούσε τις ψυχές στον Άδη μέσω της Αχερουσίας λίμνης. Ανάμεσα στα αξιοθέατα της πόλης μπορούμε να δούμε τα Βυζαντινά Λουτρά, το κάστρο Κούλια, το κάστρο της Παραμυθιάς και το κάστρο της Ελέας, το μοναδικό για την κατασκευή του ρολόι, ενώ αξέχαστη θα σας μείνει η ορεινή Θεσπρωτία, το χωριό Σούλι, αλλά και οι γύρω παραθαλάσσιες περιοχές στην Πάργα, στα Σύβοτα, στην Πέρδικα. Χαρακτηριστική αρχιτεκτονική παρουσιάζουν τα κτίσματα στο κέντρο της πόλης με την πλακόστρωτη αγορά. Το μεγαλύτερο μέρος του δήμου -με εξαίρεση τις κοιλάδες των ποταμών Καλαμάς και Κωκυτός- είναι ορεινό και ημιορεινό με τις υψηλότερες κορυφές Χιονίστρα (1.644μ) και Κορύλα (1.658μ) ΒΑ και Α της Παραμυθιάς. Η κοιλάδα της Παραμυθιάς είναι μια από τις μεγαλύτερες της Θεσπρωτίας και η σημαντικότερη οικιστική και πολιτιστική περιοχή στην Ήπειρο.
Η περιοχή είναι πλούσια σε κοιτάσματα Ουρανίου, (περιοχές Νεράιδας, Μενίνας) μέτρησης 9.550 Μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο (όριο επιφυλακής 150 Μπεκερέλ) συνολικού αποθέματος τουλάχιστον 50.000 τόνων, τα οποία παραμένουν ανεκμετάλλευτα. (Εμπορική αξία αναλόγως πυκνότητας: 1.000 – 27.000 δολάρια Η.Π.Α. το γραμμάριο).[1]
Κατά μια άλλη έωλη εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τοπικό προσδιορισμό (παρά τον Θύαμη = δίπλα από τον Καλαμά = Παραμυθιά).
